De opmars van warmtepompen in Nederland
Image by IntelligentVisualDesing from Pixabay
Door de energietransitie stappen steeds meer huishoudens over op duurzame verwarmingsoplossingen zoals warmtepompen. Deze apparaten gebruiken elektriciteit om warmte te onttrekken uit de buitenlucht, bodem of ventilatielucht, waardoor ze een milieuvriendelijk alternatief zijn voor cv-ketels op gas. De vraag is echter: wat betekent deze groei voor ons elektriciteitsnet?
Volgens Netbeheer Nederland neemt het aantal warmtepompen in rap tempo toe. In 2024 waren er al meer dan 700.000 warmtepompen geïnstalleerd. Met het verbod op de traditionele cv-ketel in het vooruitzicht, zal dit aantal de komende jaren alleen maar stijgen.
Verhoging van de netbelasting
Warmtepompen verbruiken aanzienlijk meer elektriciteit dan conventionele verwarmingssystemen. Wanneer honderdduizenden huishoudens tegelijk hun warmtepomp inschakelen — vooral tijdens koude winterdagen — leidt dit tot piekbelasting op het net. Dit vraagt om:
-
Zwaardere transformatorstations
-
Uitbreiding van het laagspanningsnet
-
Betere afstemming van vraag en aanbod
Feitje: Eén hybride warmtepomp verbruikt gemiddeld 1.500 tot 2.500 kWh per jaar extra, wat vergelijkbaar is met het verbruik van een elektrisch voertuig.
Slimme oplossingen voor netverzwaring
Hoewel de druk op het elektriciteitsnet toeneemt, zijn er ook oplossingen in zicht die deze belasting kunnen beperken:
1. Energieopslag in huis
Thuisaccu’s kunnen overtollige zonne-energie opslaan en gebruiken wanneer de vraag het hoogst is. Dit vermindert de druk op het net en verhoogt het zelfverbruik van opgewekte stroom.
2. Slimme aansturing van warmtepompen
Met slimme thermostaten en domoticasystemen kan de warmtepomp worden aangestuurd op momenten dat het net minder belast is. Bijvoorbeeld ‘s nachts of overdag bij veel zonlicht. Bekijk onze vergelijking tussen all-electric en hybride warmtepompen.
3. Lokale opwekking met zonnepanelen
Door warmtepompen te combineren met zonnepanelen, wordt een groot deel van de benodigde energie lokaal opgewekt. Dit verlaagt niet alleen de energierekening, maar beperkt ook de netbelasting.
De rol van netbeheerders
Netbeheerders staan voor een grote uitdaging: het elektriciteitsnet voorbereiden op een toekomst waarin miljoenen warmtepompen, elektrische auto’s en zonnepanelen gelijktijdig stroom gebruiken of leveren. Enkele belangrijke acties zijn:
-
Versneld uitbreiden van het netwerk
-
Digitaliseren van het netbeheer (smart grids)
-
Beïnvloeden van gebruikersgedrag via dynamische tarieven
Quote:
“We hebben een energiesysteem nodig dat net zo slim is als duurzaam.” – Netbeheer Nederland
Conclusie over warmtepompen en het elektriciteitsnet
Warmtepompen zijn essentieel in de overgang naar een duurzame energievoorziening, maar zorgen tegelijkertijd voor extra druk op het elektriciteitsnet. De uitdaging ligt in het vinden van balans tussen verduurzaming en de beschikbare netcapaciteit.
Wat kun jij doen als consument?
-
Kies voor een hybride warmtepomp als tussenoplossing
-
Investeer in zonnepanelen en thuisbatterijen
-
Maak gebruik van slimme energiemanagementsystemen
Door bewust te kiezen en samen te werken met netbeheerders en installateurs, kunnen we het energiesysteem toekomstbestendig maken.
